TİHEK Ayrımcılıkla Mücadele İstişare Komisyonu 4. Toplantısına Katıldık.

Derneğimizin de Komisyon üyesi olarak yer aldığı ve ilgili kamu kurumu temsilcileri ve ilgili STK temsilcilerinin katıldığı toplantı 9 Haziran 2023 tarihinde TBB Litali Otel Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Derneğimizi Temsilen Yönetim Kurulu Üyemiz Sezayi Altun katılmıştır. Derneğimizin de görüş ve önerileri ile katkı sağladığı toplantıda Ayrımcılıkla mücadele alanında sorun ve çözüm önerileri paylaşılmış, aşağıdaki öneriler dile getirilmiştir.

AYRIMCILIKLA MÜCADELE İSTİŞARE KOMİSYONU

4. TOPLANTISI ÇIKTILARI

(9/6/2023-ANKARA)

BİRİNCİ OTURUM: YABANCI DÜŞMANLIĞININ ÇOCUKLAR ARASINDAKİ YANSIMASI: AKRAN ZORBALIĞI VE SİBER ZORBALIK

• Çocuk haklarının ana akımlaştırılması gerektiği vurgulanmıştır.
• Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Komitesinin ülke raporunda da ifade edildiği üzere sığınmacı ve mülteci çocuklar ile farklı milletlerden çocukların yaşadığı ayrımcılık vakalarına ilişkin kamu makamlarının proaktif bir yaklaşım sergilemesinin önemli olduğu ifade edilmiştir.
• Ayrımcılık fiillerine ilişkin soruşturmaların etkin bir şekilde yürütülmesi gerektiği dile getirilmiştir.
• Akran zorbalığı ve internet kullanımına ilişkin veriye dayalı çalışma yapılması önerilmiştir.
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) ile Kamu Denetçiliği Kurumunun (KDK) çocuk hakları ve hak arama mekanizmaları konusunda kurumsal kapasitelerinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılması tavsiye edilmiştir.
• Ön yargı temelli akran zorbalığı ile mücadelede çocuklar arasında etkileşimi artıran bir müdahale ve eğitim programının okullarda yürütülmesine ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) müfredatının gözden geçirilmesi önerilmiştir.
• Akran arabuluculuğu sistemi gibi alternatif çözüm önerilerinin bulunması tavsiye edilmiştir.
• İlgili kamu kurumlarınca kapsayıcı, ortak bir politika geliştirilerek okulların yanı sıra aile, sosyal çevre ve siyasi söylemlerin arka planında yer alan ön yargılarla mücadele edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
• Siber zorbalığın ve akran zorbalığının bir halk sağlığı problemi olarak ele alınmasının önemi dile getirilmiştir.
• Çocuk refahı, çocuk adaleti, milli eğitim sistemi gibi konularda çocuğun yüksek yararı ilkesinin önceliklendirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
• Çocuklara yönelik mevzuatın cezalandırıcı bir dile sahip olmaması tavsiye edilmiştir.
• Akran zorbalığına ilişkin konularda yargının son merci olması gerektiği dile getirilmiştir.
• Yurt dışında yaşayan ve yaz dönemlerinde ülkeye gelen çocukların da akran zorbalığına uğrayabileceği ve buna bağlı olarak sosyal temasta bulunmaktan kaçınabileceği belirtilmiş, çalışmalarda bu durumun da göz ardı edilmemesi tavsiye edilmiştir.
• Kamu kurumlarında çalışan personele yabancı düşmanlığı ve nefret söylemi konusunda eğitimler verilmesi önerilmiştir.
• Çocukların bağımsız bir hak öznesi olarak görülmesi ve katılım haklarının gözetilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
• Çocukların hak taşıyıcısı oldukları bilinci ile onlara haklarının öğretilmesi önerilmiştir.
• Çocuklara ilişkin karar alma süreçlerinde kamu kurumlarının çocukların da söz sahibi olmalarını sağlamaları tavsiye edilmiştir.
• Akran zorbalığının hem zorbalık yapan hem de zorbalığa maruz kalan çocuklar yönünde iki tarafı olduğu göz önüne alınarak iki yönlü çözümler bulunması gerektiği vurgulanmıştır.
• Akran zorbalığının iki tarafının yanında bir de görünmeyen tarafının, yani izleyen tarafın olduğu konusu da göz önünde bulundurularak tanık olan çocuklar hakkında da çalışmalar yapılması önerilmiştir.
• Akran zorbalığının getirdiği sorunların aşılmasında kurumlar ile sivil toplum kuruluşları (STK) arasında işbirliğinin geliştirilmesi gerektiği hususları dile getirilmiştir.

İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ OTURUM: DOĞAL AFET DÖNEMİNDE SAVUNMASIZ GRUPLAR

• Afet bölgesindeki ihtiyaçların kadın ve erkeklerin ihtiyaçlarının farklılaştığı bilinciyle karşılanması gerektiği, kadınlara yönelik sağlık ve hijyen konularında gerekli önlemlerin alınması önerilmiştir.
• Afetlerde sorumluluk kavramının yeniden tartışılması ve hukuksal açıdan değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
• Toplumda afet bilincinin yerleştirilmesi ve afetler ile kolektif başa çıkma mekanizmalarının farklı disiplinlerin bakış açıları ile tartışılarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
• Afet bölgesindeki dezavantajlı grupların ziyaret edilmesi ve gönüllü olarak çalışmalara katkı sunulması tavsiye edilmiştir.
• Doğal afetlerin depremler ile sınırlanamayacağı ve afet kavramına genel çerçeveden bakılarak iklim krizinin göz ardı edilmemesi önerilmiştir.
• İklim krizinin küresel bir sorun oluğunun bilincine varılması ve afete hazırlık planlarının hazırlanması gerektiği ifade edilmiştir.
• Afet durumlarında kadına ve çocuklara yönelik şiddet, insan ticareti gibi vakaların artma eğiliminde olduğu belirtilmiştir.
• İnsan hakları kurumlarının iklim krizi ile mücadelede ve çevre hakkı konularında önemli bir role sahip olduğu vurgulanmıştır.
• TİHEK’e STK’ların başvuru yapabilmesi için kanun değişikliği yapılması noktasında çalışma yapılması önerilmiştir.
• TİHEK’in deprem bölgesinde engelli ve Romanlara ilişkin yapmış olduğu çalışmaları kamuoyu ile paylaşması tavsiye edilmiştir.
• Afet bölgesinde yapılan yardımlarda dolaylı ayrımcılığın gündeme gelebileceğinden hareketle deprem yardım politikalarında TİHEK tarafından tavsiyelerde bulunulması önerilmiştir.
• Çocuk dostu başvuru prosedürleri ile çocukların kurumlara doğrudan başvurabilmesi tavsiye edilmiştir.
• Afet bölgelerinde bilgisayara ve internete erişemeyen çocukların, öğrencilerin varlığının dijital eşitsizliğe neden olduğu ve eşitsizliğin giderilmesi için çalışmaların yapılması gerektiği dile getirilmiştir.
• Çocuklara karşı şiddetin önlenmesine yönelik ulusal bir önleme mekanizması ve ihtisas komisyonunun kurulması tavsiye edilmiştir.
• Doğal afet dönemlerinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) çatı kuruluş olarak kurumlar ve STK’lar arasında koordinasyonu sağlaması ve STK’lara uzmanlık desteği vermesi gerektiği hususları ifade edilmiştir.